مشاوره خانواده چیست؟
یکی از اشکال روان درمانی مشاوره خانواده می باشد. مشاوره خانواده تلاش می کند با بهبود روابط اعضای خانواده و از بین بردن استرس ها و تنش ها به بهتر شدن وضعيت خانواده و خوشبختی اعضای آن کمک کند. مشاوره خانواده شاخه ای از علم روانشناسی نوین است که به مطالعه رفتار فرد به فرد اعضای خانواده و نقش آنها در خانواده می پردازد. مشاوره خانواده سعی می کند با تمامی اعضای خانواده جلسات روان درمانی داشته باشد ولی در مورد برخی از تعارضات در خانواده این امر امکان پذیر نیست. در مشاوره خانواده جلسات به صورت فردی با افراد برگزار می شود نه دسته جمعی همچنین تلاش می کند با استفاده از نبوغ و ویژگی‌های هر فرد از اعضای خانواده کار مشاوره خانواده را انجام دهد و به بهبود روابط و سطح زندگی به خانواده ها کمک کند.
مشاور خانواده کیست ؟
مشاور خانواده به طور دراز مدت از خانواده ها حمایت می کند. هدف مشاور خانواده سلامت، خوشبختی و رابطه سالم اعضای خانواده می باشد. هدف مشاوران خانواده بیشتر از درمان ، پیشگیری است . بنابراین بهتر در کنار خانواده باشند تا بتوانند خانواده را در برابر مشکلات و بحرانهايى از جمله اعتیاد، مسائل پزشکی، تشخیص سلامت جسمی و روانی کمک کنند. مشاور خانواده ای که بتواند در این امور به خانواده همکاری لازم را برساند یک مشاور خانواده ایده آل است. همچنین داشتن ارتباطات درست، اخلاق مداری، توانایی حل مسائل، آموزش و رهبری از جمله ویژگی های یک مشاور خانواده خوب است. ارتباط خانواده ها با مشاور می تواند در بهبود ارتباطات، رفع اختلافات خانوادگی تاثیر بسیاری داشته باشد.
در چه صورت می توان از مشاوره خانواده استفاده کرد ؟
بهتر است که مشاوره خانواده همیشه در زندگی شما نقش داشته باشد. اما در مواردی نقش مشاوره خانواده برای رفع مشکلات شما الزاميست از جمله این موارد عبارتند از :
- زمانی که فرزند شما با مشکلاتی در مدرسه، مصرف مواد مخدر و مشکلات روانی و اختلال در خود رو به رو است.
- وقتی یک اتفاق مثل زندانی شدن یکی از اعضای خانواده، نقل مکان به یک منزل جديد، و یا بروز یک حادثه اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار داده و به آنها يک شوک وارد می کند.
- رخ دادن یک اتفاق غیر منتظره در خانواده و یا فوت یکی از افراد خانواده
- ورود یک عضو جدید به خانواده مثل تولد یک خواهر یا برادر، افزوده شدن پدر بزرگ یا مادر بزرگ به خوانواده، فرزند خواندگی و …
- خشونت در خانواده
- بروز مشکلاتی مثل دعوا و اختلاف والدین و مسائلی مثل طلاق
انواع مشاوره خانواده
مشاوره خانواده از عهده فردی بر می آید، که تحصیلات دانشگاهی و تجربه لازم را داشته باشد. و به گفته ای یک درمانگر واقعی باشد. مشاوران ازدواج دوره ای از مشاوره خانواده را می‌گذرانند. بعضی از روانشناسان بالینی نیز در زمینه مشاوره خانواده آموزش دیده اند. در ادامه به چند تا از انواع مشاوره خانواده میپردازيم :
روش مشاوره خانواده بوون یان
روش مشاوره خانواده بوون یان از انواع مشاوره خانواده می باشد که برای خانواده هایی که تمایل به رفتن کلینیک ها و دفاتر مشاوره را ندارد بسیار مناسب است. مشاوره خانواده بوون یان دارای دو هسته اصلی از جمله هسته استراتژی مثلثى به عنوان هسته اول و استراتژی تمایز به عنوان هسته دوم است. در روش مثلثى مشاور خانواده سعی دارد با ارتباط با نفر سوم مشکلات بین دو نفر از اعضای خانواده را حل کند. برای مثال استفاده از مادر برای رفع تنش های بین زوج ها و در روش تمایز مشاوره خانواده به روش غیر مستقیم مثلا با نوشتن نامه و واسطه گری سعی دارد تا تعارضات بین اعضای خانواده را رفع کند. این نوع از مشاوره خانواده توسط موری بوون روانپزشک آمریکایی و استاد روانپزشکی دانشگاه جورج تاون تاسیس شد.
روش مشاوره خانواده ساختارمند
این نوع از انواع مشاوره خانواده با تنظیم دوباره نقش اعضای خانواده به رفع مشکلات و تعارضات خانوادگی کمک می کند. بسیاری از تعارضات خانواده بدلیل آن است که اعضای خانواده نقش خود را بدرستی انجام نمی دهند. برای مثال نقش پدر در خانواده کم رنگ شده و یا بچه ها نقش خود را نسبت به والدین ب درستی ایفا نمی کنند. در روش مشاوره خانواده ساختارمند مشاوران خانواده با تعادل سازی نقش ر یک از اعضای خانواده بصورت عادلانه ارتباط و هبستگى افراد خانواده را بهبود می بخشند. در روش خانواده ساختار مند، مشاور خانواده با دریافت گزارشات مداوم از خود افراد خانواده ارتباطی عمیق و بنیادین بین اعضای خانواده برقرار کرده و بین آنها پیوستگی ایجاد میکند.
روش مشاوره خانواده سیستماتیک
مشاور خانواده بر روی رفتار اعضای خانواده تاثیر ميگذارد ولی در ارتباط شخصی افراد نفوذ نمی کند و این دخالت به صورت ناخودآگاه اتفاق می افتد. در روش مشاوره خانواده سیستماتیک مشاور رویکرد های خنثی را در نظر گرفته و در عین حال رفتارها و نمونه های درست را به خانواده آموزش میدهد. در روش خانواده سیستماتیک هیچ یک از افراد خانواده دخالت را در درون خانواده احساس نمی کنند و درمانگر با یک حالت ناخودآگاه به بهبود روابط آنها کمک میکند.
روش مشاوره خانواده استراتژیک
این نوع از انواع مشاوره خانواده برای خانواده هایی که می خواهند سریعتر به نتیجه برسند، کارآمد است. گاهی یک نتیجه مثبت می تواند به اعضای خانواده امید بخشد و این به مشاور خانواده بستگی دارد که به صورت استراتژیک و درست تصمیم بگیرد. در روش خانواده استراتژیک به فرد دچار مشکل شده و یا عامل مشکل توصیه هایی برای رفع مشکل داده می شود. تا اقداماتی در جهت رفع آنی مسائل انجام دهد. مشاور خانواده این اقدامات را در قالب مثبت و منفی دسته بندی می کند. وظیفه مشاور خانواده در روش استراتژیک امید بخشی به افراد خانواده است تا ايگونه بتوانند مسائل را به صورت بنیادی حل کنند.
مزایای مشاوره خانواده
مشاوره خانواده می تواند در زمینه های بسیاری به خانواده ها کمک کند. مزایای مشاوره خانواده شامل موارد زیر است.
- باعث حفظ و توسعه سلامتی در خانواده می شود.
- باعث تقویت ارتباط و انسجام افراد خانواده می شود.
- در ذهن اعضای خانواده رویکرد حل مسائل با کمک الگوهای خانوادگی را قرار می دهد.
- باعث گسترش درک و همدلی بین اعضای خانواده می شود.
- اختلالات و تعارضات خانوادگی را رفع می کند.
هزینه مشاوره خانواده به چه عواملی بستگی دارد ؟
هزینه مشاوره خانواده به نوع مشکل خانواده و تعداد جلساتی که مشاور خانواده ، برای افراد می گذارد بستگی دارد. ولی در کل تعداد جلسات معمولا بین 3 تا 20 جلسه می باشد.